İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında 10 ay geride kalmışken; ateşkes müzakerelerini canlandırmak için yeniden düğmeye basıldı.
Bu defa müzakereler, Haniye suikastı sonrası İran ile İsrail arasında tırmanan gerginliğin gölgesinde gerçekleşiyor.
Doha’da başlayan görüşmelerde arabuluculuk rolünü, ABD, Mısır ve Katar üstleniyor.
KATAR DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: MÜZAKERELER DEVAM EDECEK
Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, Katar Haber Ajansına (QNA) konuyla ilgili açıklamalarda bulundu.
Ortak arabuluculuk çabalarının devam ettiğini aktaran Ensari, Katar, Mısır ve ABD heyetlerinin arabuluculuk çabalarını sürdürdüğü ve arabulucuların, esirlerin serbest bırakılmasını kolaylaştıracak, Gazze’ye mümkün olan en büyük miktarda insani yardımın girmesini sağlayacak bir ateşkes sağlama çabalarında ilerleme taahhütlerinde kararlı olduklarını belirtti.
Ayrıca Katar, Mısır ve ABD liderleri tarafından 8 Ağustos’ta yayınlanan ve Gazze Şeridi halkının, esirler ve ailelerinin uzun süredir yaşadıkları acılara son verilmesi için ABD Başkanı Biden’ın 31 Mayıs 2024’te duyurduğu ve daha sonra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde kabul edilen, Gazze’de ateşkes sağlanmasına yönelik 2735 sayılı kararı ile onaylanan ilkeler temelinde bir ateşkes anlaşması ve rehineler ile tutukluların serbest bırakılması çağrısında bulunan açıklamaya dikkat çekildi.
HAMAS MÜZAKERE MASASINDA YOK
Görüşmeye İsrail, Mısır ve ABD’nin istihbarat şefleriyle Katar Başbakanı katılırken, Hamas ise masada yok.
Hamas’ın masaya oturma şartı, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden’ın sunduğu ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde de kabul gören ateşkes anlaşmasının üzerinden müzakerelere devam edilmesiydi.
Üst düzey bir Hamas yetkilisi, İsrail’i ateşkes görüşmelerini Gazze’deki savaşı uzatmak adına kullanmakla suçladı.
Hamas, arabuluculardan yeni müzakereler başlatmaları yerine, görüşmeleri bir buçuk ay önce kaldığı yerden devam ettirmelerini istiyor.
İsrail basınının müzakere ekibinden bir yetkiliye dayandırdığına göre, Başbakan Benyamin Netanyahu bazı anlaşmazlıklarda önemli bir esneklik tanıdı.
Netanyahu, Doha’daki görüşme öncesinde İsrailli rehine anlaşması müzakere ekibiyle de bir araya geldi.
ABD’DEN AÇIKLAMA
Görüşmeler sürerken ABD’den açıklama geldi. Beyaz Saray ulusal güvenlik sözcüsü John Kirby, anlaşmanın hayata geçirilmesi için tüm tarafları görüşmelere katılmaya çağırdı.
Kirby; Doha’daki görüşmeleri ‘umut verici bir başlangıç’ gördüklerini de söyledi.
Amerikan yönetiminin beklentisi Gazze’de olası ateşkesin, İran’ın İsrail’e yönelik askeri misillemesine engel olması.
Kirby’nin Amerikan basınına yaptığı son açıklamaya göre, İran’ın İsrail’e misilleme yapma ihtimali geçmiş değil.
Kirby, durumu yakından izlediklerini ve hazırlıklı olduklarını söyledi ancak “umarım bu noktaya gelmez” ifadesini de ekledi.
BİDEN’IN ÖNERDİĞİ METİN NASILDI?
Biden’ın önerdiği ve BM Güvenlik Konseyi’nin kabul ettiği ateşkes metni 3 aşamadan oluşuyordu.
İlk aşamada 6 haftalık ateşkes, İsrail askerlerinin yoğun nüfuslu bölgelerden çekilmesi, öncelikle kadın, yaşlı, hasta veya yaralı rehinelere karşılık Filistinli mahkumlarla takas öngörülüyordu.
İkinci aşamada tüm rehinelerin bırakılması ve kalıcı ateşkes; son aşamada Gazze’nin yeniden inşası planlanıyordu.
Hamas’ın elinde şu anda 111 rehine olduğu bunların 39’unun hayatını kaybettiği düşünülüyor.
